Mandala
To technika malowania obrazów, która uspokaja, odpręża i rodzi zdolność do prawdziwego skupienia. Jest stosowana w psychoterapii i katechezie, ponieważ pomaga uporządkować system wartości.

Tworzenie mandali jest nie tylko formą terapii, to także jedna z technik supernauczania. Nie wymaga wielu pomocy. Mogą to być do wyboru: kredki, flamastry, plastelina, farby i oczywiście kartka.
Wykonanie mandali wycisza wewnętrznie, pomaga w skupieniu uwagi, rozwija wyobraźnię i koordynację wzrokowo-ruchową, a przede wszystkim daje satysfakcję i odprężenie oraz wywołuje uśmiech na twarzy jej autora.
Mandale to doskonała zabawa dla wszystkich.

Wielka Encyklopedia PWN [2003] podaje:
mandala [sanskr. mandala 'okrąg'], w religiach indyjskich (hinduizm, buddyzm, dźinizm) geometryczny diagram, symbol Kosmosu, w którego centrum znajduje się istota boska; (...) podstawowa forma mandali składa się z okręgu z wpisanymi weń kwadratami (o bokach zorientowanych według stron świata).

Mandala
Pojawiła się w Tybecie w VIII w., sprowadził ją z Indii guru Padmasambhawa. W życiu tybetańskich mnichów pełni ona bardzo ważną rolę - jantry- czyli rytualnego instrumentu, który służy do medytacji. Wspomaga ona koncentrację poprzez zawężenie pola widzenia i ogra-niczenie go do centrum.

Mandala przybiera bardzo różnorodne formy: rysunków, rzeźb, a nawet układów tanecznych (okrągłe wzory w figurach tanecznych występują w klasztorach Derwiszy).
Jednak najbardziej charakterystyczne, poprzez swój rytualny charakter, są mandale sypane. Sypa-nie mandali z piasku jest demonstracją tymczasowości i przemijalności życia. Ten rytuał był i jest praktykowany przez tybetańskich mnichów jak również przez Indian Navajo. Dwie zupełnie odmienne kultury i religie połączyła ta sama sztuka ekspresji.
W starożytnym Tybecie, jako część duchowego rytuału, mnisi tworzyli z kolorowego piasku skomplikowane mandale, czemu towarzyszyła medytacja i modlitwy. Ta tradycja jest kontynuowana po dziś dzień - mnisi podróżują do wielu krajów na świecie i tworzą piaskowe mandale jako symbol pokoju i przyjaźni, prowadzą także wykłady na temat ginącej już religii i kultury Tybetu.
Oparta na okręgu mandala, będąc symbolem doskonałości i jedności, od wieków stanowi podstawę planów architektoniczno-urbanistycznych. Stąd, na całym świecie możemy spotkać ogromną liczbę przykładów budowli realizujących formy mandaliczne, są to np.: buddyjskie stupy, islamskie meczety, chrześcijańskie katedry; a nawet egipskie piramidy; odnajdujemy je również w elementach zdobniczych, witrażach i rozetach. Budowanie świątyni w kształcie mandali miało na celu monumentalizację doświadczenia egzystencjalnego, wyrażenie najwyższego ładu.

Podstawowy wzór mandali - koło z zaznaczonym centralnym punktem możemy odnaleźć również w naturze, szczególnie w dziedzinie biologii, geologii, chemii i astronomii. Na naszej planecie wszystkie istoty żyjące zbudowane są z komórek, które z kolei posiadają jądra - a więc są man-dalami. Kryształki lodu, skały, góry i wiele innych złożone są z atomów - każdy atom to mandala. Kwiaty, pajęcze sieci, słoje drzew - we wszystkim tym możemy dopatrzyć się charakterystycznej formy mandali.

Praca z mandalą wywiera bardzo korzystny wpływ na kształcenie uczniów już od pierwszego etapu nauczania. Pobudza i rozwija twórcze myślenie, które jest podstawą kreatywnej edukacji. Powiązanie mandali z planem nauczania przynosi doskonałe efekty, zwłaszcza w aspekcie teorii inteligencji emocjonalnej.

Jak wykorzystać mandalę?

Większość osób stosujących technikę mandali, jest zachwycona i jednocześnie zaskoczona rezultatami. Zaleca się pracę z mandalą w podczas wszelkiego typu zajęć - jako wstępny etap wyciszający i poprawiający koncentrację.
Do pracy twórczej wykorzystuje się, oprócz pisaków i kredek, także plastelinę, ryż, wycinki gazet, kolorowy papier i farby. Niektórzy także haftują i rzeźbią.
Należy jednak pamiętać, że praca nad mandalą powinna odbywać się w ciszy i skupieniu, można włączyć spokojną lub powiązaną z tematem rysunku muzykę.

Rysowanie mandali to dobra okazja do poznania warsztatu plastycznego, kształcenia zdolności manualnych i techniki rysunku, ćwiczy motorykę dłoni najmłodszych uczniów, uczy jak dobierać kolory, kształty, typ kreski, pozwala na wypracowanie własnego stylu.
W malowaniu mandali obowiązują dwie reguły:

Reguła I: maluj taki obrazek zawsze w określonym kierunku. Albo zaczynasz od środka koła i ruchem spiralnym poruszasz pędzelek lub kredkę w stronę okręgu koła, albo rozpoczynasz malowanie na okręgu koła i ruchem spiralnym zmierzasz do środka koła.

Regułą II: Maluj tylko takimi kolorami, które najlepiej lubisz.

Podczas malowania od środka do okręgu obrazu bądź odwrotnie uczymy się zupełnie podświadomie spostrzegać samego siebie, kształtować swoje przeżycia i doświadczenia, nadając im określony kierunek. Odkrywamy, że centrum obrazu nie może istnieć bez otaczającej go przestrzeni. W ten sposób zaczynamy intuicyjnie spostrzegać, że nie jesteśmy „pępkiem świata”, a do swojego istnienia potrzebujemy zewnętrznej względem niego rzeczywistości, przede wszystkim zaś drugiego człowieka.

Zachęcam wszystkich wychowanków do malowania mandali. Kiedy wrócicie do Bursy, pochwalicie się swoimi pracami. Przygotujemy wystawę wszystkich prac.
Sekcja artystyczna.

Wzory do wykorzystania i malowania:
1. Wzory nr 1

2. Wzory nr 2